Kết quả kinh doanh luôn được coi là yếu tố tiên quyết hàng đầu đánh giá khi đầu tư cổ phiếu. Do đó, các kỳ báo cáo kết quả kinh doanh hàng Quý thường đem đến nhiều kỳ vọng cho nhà đầu tư, tạo ra những biến động lớn cho Cổ phiếu. *Vậy câu hỏi được đặt ra là liệu có tồn tại mức tương quan giữa sự tăng trưởng kết quả kinh doanh và diễn biến giá cổ phiếu xoay quanh thời điểm công bố báo cáo tài chính hay không?*
Để tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề này, chúng tôi tập trung theo dõi diễn biến nhóm cổ phiếu VN30. Đây phần lớn đều là các cổ phiếu đầu ngành, tình hình cơ bản tốt, mức độ tăng trưởng lợi nhuận cao, thanh khoản lớn và được nhiều nhà đầu tư quan tâm, dẫn đến việc diễn biến giá cố phiếu phản ứng với kết quả kinh doanh cũng sẽ rõ ràng hơn.
Sử dụng kho dữ liệu TCData từ thời điểm các cổ phiếu VN30 lên sàn, chúng tôi thu thập được trên 1600 cặp biến dữ liệu với các điều kiện như sau:
***- Biến thứ nhất: Tăng trưởng kết quả kinh doanh***, bằng tỷ suất tăng trưởng Lợi nhuận sau thuế Quý so với cùng kỳ năm trước (YoY)
Để tập trung vào ảnh hưởng của việc “tăng trưởng kết quả kinh doanh bền vững” và loại bỏ các yếu tố “dị biệt” như kết quả lỗ, lợi nhuận bất thường hoặc đảo chiều từ lỗ sang lãi, ở bước lọc tiếp theo, chúng tôi chỉ lựa chọn các kỳ mà lợi nhuận quý này và quý trước đều có lãi (LNST dương và % tăng trưởng QoQ dương), đồng thời % tăng trưởng YoY lớn hơn 5% (thể hiện một mức tăng trưởng tối thiểu để được coi là hấp dẫn và có thể ảnh hưởng đến diễn biến giá cổ phiếu, mức này cao hơn lãi ngân hàng hoặc lạm phát).
***- Biến thứ hai: Tỷ suất sinh lời của cố phiếu ( = Giá cổ phiếu cuối kỳ theo dõi / Giá cố phiếu đầu kỳ theo dõi - 1)***
\+ Mốc T = mốc công bố BCTC, thường là ngày thứ 30 sau ngày chốt kỳ BCTC (cụ thể: 30/01, 30/04, 30/07, 30/09). Đây là ngày đến hạn công bố BCTC Quý trước kiểm toán, do đa phần với các doanh nghiệp trong VN30, sự khác biệt giữa BCTC trước và sau kiểm toán là không thực sự rõ rệt.
\+ Kỳ theo dõi để tỷ suất sinh lời của Cổ phiếu: theo khung thời gian T-45, T-30, T-15, T+15 và T+30.
**1. Khung thời gian đầu tư xoay quanh kỳ BCTC nào có mức tương quan rõ nhất với sự tăng trưởng của kết quả kinh doanh?**
Chúng tôi sử dụng Python để chạy tương quan giữa biến số tỷ suất tăng trưởng lợi nhuận sau thuế Quý so với cùng kỳ (YoY) và biến số tỷ suất lợi nhuận đầu tư tại các khung thời gian xoay quanh thời điểm BCTC. Kết quả như sau:
*Biểu đồ: tương quan giữa tỷ suất sinh lời đầu tư tại 5 kỳ theo dõi (trục hoàng) và tỷ suất tăng trưởng LNST Quý so với cùng kỳ – YoY (trục tung)*
Mức tương quan dương (cùng chiều) được chứng kiến tại các khung thời gian T-45, T-30 và T-15 (mua trước thời điểm công bố BCTC) trong khi mức tương quan âm lại được nhìn thấy tại vùng T+15 và T+30 (mua sau thời điểm công bố BCTC). Điều này cho thấy: với các cổ phiếu thuộc VN30, nhiều thông tin cập nhật thường xuyên, thị trường quan tâm, kỳ vọng thị trường thường thể hiện vào diễn biến giá cổ phiếu cao hơn trước khi kết quả kinh doanh được công bố. Trong đó, ***thời điểm mua T-30 lại có mức tương quan dương cao nhất*,** kèm theo chỉ tiêu R2 (độ mạnh của sự tương quan) lớn hơn 2 mốc thời gian còn lại.
Ở chiều ngược lại, các cổ phiếu VN30 có xu hướng có tỷ suất lợi nhuận tương quan âm với tăng trưởng kết quả kinh doanh khi mua sau thời điểm công bố BCTC, cho thấy kỳ vọng của nhà đầu tư tới giá cổ phiếu không còn mạnh như thời điểm trước khi công bố BCTC, thậm chí còn có ảnh hưởng tiêu cực đến diễn biến giá cổ phiếu, hay còn gọi là *“tin ra là bán”*. Trong đó, ***mốc thời gian T+30 (tỷ suất lợi nhuận sau 30 ngày khi mua tại thời điểm công bố BCTC quý) cho thấy mức tương quan âm mạnh với R2 cao.***
Cần lưu ý rằng, các diễn giải trên trên các model tương quan có chỉ tiêu R2 không thực sự cao, do đó, chỉ giúp cung cấp thông tin hỗ trợ quyết định đầu tư, không thể thay thế các phân tích khác trước khi đưa ra quyết định.
**2.Thống kê tỷ suất lợi nhuận trung bình của các mã cổ phiếu VN30 trong khoảng thời gian xung quanh thời điểm công bố BCTC**
*Bảng thống kê tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư các cổ phiếu VN30 tại các khung thời gian xoay quanh thời điểm T (thời điểm công bố BCTC). Bổ sung: Tỷ lệ tăng trưởng trung bình năm (CAGR) của chỉ tiêu Lợi nhuận sau thuế để tham khảo.*
Dựa trên bảng thống kê theo dạng biểu đồ nhiệt trên đây, chúng ta có thể đưa ra một số nhận xét khái quát như sau:
\- Nhìn chung mức lợi nhuận khi đầu tư trước thời điểm công bố BCTC đạt cao hơn so với sau thời điểm công bố. Từ thời điểm T-15 trở về sau khi công bố BCTC, tỷ suất lợi nhuận có xu hướng giảm đi, thậm chí có lỗ.
\- Các cổ phiếu có mức tăng mạnh nhất cả trước và sau thời điểm công bố phải kể đến REE, HPG, GAS, VNM, phần nào thể qua hiên tính chất ổn định của hoạt động kinh doanh, tăng trưởng đều đặn hàng năm với CAGR cao trên 20%/năm, thị trường có khả năng ước tính trước lợi nhuận kinh doanh kỳ vọng cao nên giá cố phiếu phản ứng trước.
\- Cá biệt như nhóm cổ phiếu VIC (VIC, VHM, VRE) lại thường diễn biến cổ phiếu tích cực hơn sau khi công bố BCTC. Điều này cũng được ghi nhận ở một số cổ phiếu BĐS khác như KDH, PDR… có thể đến từ việc lợi nhuận của các công ty BĐS, do đặc thù kế toán ghi nhận khác biệt, thường khó được xác định trước và thị trường cần có thông tin BCTC rõ ràng hơn trước khi thực sự phản ứng.
**KẾT LUẬN:**
Theo đánh giá tính tương quan về tỷ suất đầu tư tại các khung thời gian xoay quanh kỳ công bố BCTC với sự tăng trưởng của kết quả kinh doanh của các cổ phiếu VN30 tương ứng trong kỳ, mức tương quan dương (cùng chiều) được chứng kiến tại các khung thời gian T-45, T-30 và T-15 (mua trước thời điểm công bố BCTC), với ***thời điểm mua T-30 có mức tương quan dương cao nhất*,** trong khi mức tương quan âm lại được nhìn thấy tại vùng T+15 và T+30 (mua sau thời điểm công bố BCTC). **Điều này cho thấy xu hướng chung của các cố phiếu VN30 là sẽ phản ứng mạnh nhất trong vòng 1 tháng trước khi công bố kết quả kinh doanh**. Cụ thể hơn, các mã cổ phiếu có hoạt động kinh doanh ổn định, tăng trưởng đều (REE, HPG, GAS, VNM..) thường phản ứng rõ nhất trước.
Thông tin này giúp bổ trợ cho các quan niệm đã có về đầu tư cổ phiếu tại các kỳ Báo cáo tài chính, giúp hỗ trợ người đọc tốt hơn về các quyết định đầu tư và khung thời gian nắm giữ.
