Cổ phiếu của các công ty trong ngành thép đang tăng trưởng nóng do giá thép tăng phi mã trong 2 tháng trở lại đây. Cụ thể, một số mặt hàng thép như thép phi 6 Việt Mỹ đã tăng lên gần 40% trong quý 4 năm 2020 và quý 1 năm 2021 từ mức 13.145 VND/kg lên đến 18.370 VND/kg. Tín hiệu tích cực này đã hỗ trợ làm giá cổ phiếu của các công ty đầu ngành thép như HPG, HSG, NKG liên tục lập những đỉnh lịch sử mới.
Tuy nhiên, việc giá thép tăng quá cao trong thời gian gần đây dẫn đến vô vàn khó khăn cho các công ty xây dựng do thép là một trong những nguyên vật liệu đầu vào quan trọng của ngành này. Theo ước tính của chúng tôi, chi phí thép chiếm trung bình từ 15-20% giá thành xây dựng của một công trình. Các cổ phiều top đầu của ngành xây dựng như HBC, FCN và CTD đang có xu hướng giảm trong 2 tháng trở lại đây khi các nhà đầu tư kỳ vọng biên lợi nhuận của các công ty xây dựng này sẽ giảm mạnh trong điều kiện giá thép tăng nóng.
Vào đầu tháng 5 năm 2021, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) đã có văn bản kiến nghị lên Văn phòng Chính phủ khẩn thiết kiến nghị cơ quan này có giải pháp tháo gỡ trước tình trạng giá thép xây dựng tăng đột biến. Chính phủ Việt Nam cũng đã có các động thái vào cuộc điều tra liệu có tình trạng thao túng thép làm giá thép tăng đột biến hay không. Trên thị trường thế giới, đặc biệt là thị trường thép Trung Quốc nơi chiếm hơn một nửa sản lượng thép sản xuất của thế giới, Chính phủ Trung Quốc đã có các biện pháp mạnh tay đối với các nhà buôn thép đầu cơ tích trữ làm cho mất cân đối cung cầu trên thị trường. Hệ quả là trong 2 tuần trở lại đây, giá thép đã bắt đầu có dấu hiệu hạ nhiệt. Giá quặng sắt, nguyên liệu để sản xuất ra thép đã liên tục giảm trong 2 tuần trở lại đây. Tuy nhiên, Fitch Solutions vẫn dự báo giá thép ở mức ở cao 800 USD/tấn trong năm 2021, 600 USD/tấn trong năm 2022 và sẽ giảm dần xuống còn 535 USD/tấn vào năm 2023 – 2025 vì sự phục hồi của kinh tế thế giới sau đại dịch Covid-19.
Vì vậy, triển vọng của ngành sản xuất thép trong trung hạn là tương đối tốt do hưởng lợi từ việc giá thép thế giới duy trì ở mức cao. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, cổ phiếu của các công ty ngành thép như NKG, HSG, HPG liên tục biến động mạnh do giá thép có phần hạ nhiệt bởi các biện pháp mạnh tay của Chính phủ Trung Quốc. Chúng tôi sẽ trao đổi với quý độc giả phương pháp đầu tư để giảm thiểu biến động này dựa trên dữ liệu giá cổ phiếu của các công ty ngành thép bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 năm 2021 tới ngày 14 tháng 6 năm 2021, thời điểm giá cổ phiếu của các công ty trong ngành thép bắt đầu có dấu hiệu tăng mạnh.
Dưới đây là biểu đồ lợi suất T+3 của 3 công ty trong ngành thép bao gồm HPG, HSG và NKG:
Dựa trên biểu đồ chúng ta có thể thấy lợi suất T+3 của các cổ phiếu ngành thép chuyển động tương đối đồng nhất với nhau. Lợi suất T+3 của các cổ phiếu HPG, HSG và NKG trong 2 tháng vừa qua cao nhất khoảng 16% và thấp nhất khoảng -9%, một khoảng lợi suất vô cùng biến động.
Tiếp theo là biểu đồ lợi suất T+3 của 3 công ty trong ngành xây dựng bao gồm HBC, FCN và CTD, một trong những ngành chịu ảnh hưởng tiêu cực từ việc giá thép tăng mạnh trong thời gian vừa qua.
Dựa trên biểu đồ chúng ta có thể thấy lợi suất T+3 của các cổ phiếu ngành xây dựng chuyển động tương đối đồng nhất với nhau. Lợi suất T+3 của các cổ phiếu HBC, FCN và CTD trong 2 tháng vừa qua cao nhất khoảng 6% và thấp nhất khoảng -9%.
Chúng ta sẽ so sánh lợi suất T+3 giữa 1 cổ phiếu ngành xây dựng (HBC) và 1 cổ phiếu ngành thép (NKG) bằng biểu đồ dưới đây:
Nhìn vào biểu đổ, chúng ta có thể phát hiện ra 1 mối quan hệ thú vị giữa lợi suất T+3 của HBC và NKG: Trong đa số thời điểm, lợi suất T+3 của 2 cổ phiếu này ngược chiều với nhau. Do đó, để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào cổ phiếu ngành thép (NKG), chúng ta có thể mua thêm cổ phiếu của ngành xây dựng (HBC) để giảm thiểu biến động giá cổ phiếu thép.
Hãy cùng kiểm định lại mối quan hệ này thông qua các con số.
Thống kê về lợi suất trung bình và độ lệch chuẩn của lợi suất T+3 của cổ phiếu HBC và NKG trong 2 tháng vừa qua lần lượt như sau:
```
HBC NKG
```
Độ lệch chuẩn (std) ở đây thể hiện mức độ biến động của lợi suất xung quanh giá trị trung bình của lợi suất T+3. Giá trị này càng lớn chứng tỏ mức độ rủi ro của của cổ phiếu càng cao. Chúng ta có thể thấy độ lệch chuẩn của lợi suất T+3 của NKG tương đối lớn lên tới 5.4% trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6.
Đồ thị trên biểu thị mối quan hệ giữa độ lệch chuẩn và lợi suất T+3 khi ta kết hợp đầu tư vào 1 danh mục gồm có HBC và NKG theo 1 tỷ lệ nhất định. Trên đồ thi, tỷ lệ đầu tư vào NKG trong danh mục dao động trong khoảng từ 0% đến 100% và do đó tỷ lệ đầu tư vào HBC trong danh mục sẽ dao động trong khoảng từ 100% đến 0%. Dựa vào đồ thị, chúng ta có thể nhận thấy độ lệch chuẩn nhỏ nhất là khoảng 3.7% tương ứng với mức lợi suất T+3 khoảng 0.6% khi ta đầu tư 50% HBC và 50% NKG. Khi tăng dần tỷ lệ NKG và giảm dần tỷ lệ HBC, lợi suất T+3 tăng dần đến gần 2% và độ lệch chuẩn cũng tăng dần tiệm cận mức 5.5%. Điều này hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc căn bản của tài chính: Lợi nhuận kỳ vọng càng cao thì rủi ro càng lớn và ngược lại.
**Kết luận:**
Triển vọng trong trung hạn của ngành thép là tương đối tốt, tuy nhiên, với các thông tin không tích cực về giá thép gần đây, giá cổ phiểu của ngành thép liên tục biến động lớn. Để hạn chế rủi ro khi đầu tư vào các cổ phiếu ngành thép, tùy theo khẩu vị rủi ro, nhà đầu tư có thể cân nhắc kết hợp mua thêm cổ phiếu của ngành xây dựng theo 1 tỷ lệ nhất định.
