Hoạt động tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF hoặc VN-30 luôn thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Thông thường, cổ phiếu được đưa vào danh mục sẽ mở ra cơ hội tiếp cận dòng vốn từ các quỹ đầu tư trong và ngoài nước. Do đó, lực cầu đối với cổ phiếu đó sẽ tăng lên nếu được thêm vào danh mục và ngược lại.
Nếu như các quỹ ngoại thường xây dựng chỉ số riêng và dựa trên đó để đầu tư, thì nhóm quỹ ETF nội dựa trên các chỉ số do Sở chứng khoán xây dựng. Theo đó, có 2 nhóm quỹ nội hoạt động khá khác nhau. Nhóm 1 tracking thị trường thông qua việc mô phỏng danh mục VN30 - các cổ phiếu lớn chiếm đến trên 70% vốn hóa toàn thị trường. Nhóm 2 tập trung vào nhóm cổ phiếu với đặc điểm riêng như nhóm ngành tài chính (VNFin Lead, VNFin Select), hoặc chỉ số VN Diamond lựa chọn các cổ phiếu đã kín room ngoại.
Do các điều kiện để cổ phiếu được chọn vào rổ ETF hoặc VN30 khá minh bạch và rõ ràng như thanh khoản & vốn hóa, các bên phân tích thường có nhận định trước những cổ phiếu sẽ được thêm vào hoặc loại ra trong các kỳ cơ cấu danh mục. Điều này có thể sẽ tạo ra những cơ hội “lướt sóng” đối với nhà đầu tư có chiến lược bám theo hoạt động của các quỹ ETF.
Chúng tôi đã thống kê danh sách các cổ phiếu được thêm vào/loại ra trong các kỳ tái cơ cấu danh mục VN30 và VNDiamond và so sánh về biến động giá tại các khung thời gian trước và sau ngày thông báo. Ngày cơ sở T là ngày HOSE chính thức thông báo về danh mục; mức giá cơ sở để so sánh là mức giá tại ngày T. Chúng tôi tách ra 2 nhóm cổ phiếu thêm vào và loại ra & thống kê giá tại các khung thời gian T-60, T-15 đến T+30.
Đồ thị thống kê trên cho thấy nếu mua cổ phiếu được thêm vào danh mục trước 60 ngày thì xác suất giao dịch có lãi là 50%. Xác suất này sẽ tăng dần khi càng gần ngày T, nếu chỉ mua trước 5 ngày thì tỷ lệ lãi của giao dịch sẽ tăng lên thành 88%. Do đó, nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu càng gần ngày T thì khả năng lãi càng cao nhưng tỷ lệ lãi/ 1 giao dịch sẽ thấp hơn nếu mua sớm.
Ngược lại, chúng tôi cũng thống kê biến động của giá cổ phiếu sau khi bị loại khỏi VN30. Qua đó, nếu nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu qua ngày T thì sẽ có trên 60 % sẽ có rủi ro giảm giá. Tỷ lệ lỗ/1 giao dịch sẽ tăng dần nếu càng xa ngày T. Do đó, nếu bán cổ phiếu bị loại ra khỏi danh mục trước từ 60 ngày đến 5 ngày thì đến 55% cơ hội sẽ tránh được rủi ro giảm giá tại ngày T.
Tương tự với VN Diamond, nếu NĐT mua cổ phiếu được dự đoán thêm vào danh mục trước từ 30-15 ngày thì 100% các giao dịch có lãi. Tỷ lệ lãi/1 giao dịch sẽ giảm dần khi càng đến ngày T. Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày T-5 về sau, càng gần đến ngày công bố chính thức hoặc sau ngày T thì rủi ro giảm giá sẽ càng tăng lên.\
Đầu tư theo kỳ cơ cấu của chỉ số là chiến lược “lướt sóng” nên sẽ thường tạo ra những phiên tăng giá ngắn hạn đối với các cổ phiếu. Tuy nhiên, sau ngày công bố chính thức hoặc khi cổ phiếu đã tăng giá cao và đến mức định giá xa với các yếu tố cơ bản, rủi ro giảm giá sẽ tăng lên. Ví dụ với [TCM](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=TCM) , cổ phiếu đã tăng giá rất mạnh từ khi có những dự đoán về việc được lọt vào rổ VNDiamond, cổ phiếu có nhịp tăng đến 45% khi càng gần đến ngày vào danh mục. [TCM](#) đã tăng từ 67,000 đến hơn 100,000, tương đương định giá PE forward là 21x, gần gấp đôi so với trung bình ngành dệt may là 11x. Tuy nhiên, sau ngày công bố chính thức danh sách VNDiamond, giá cổ phiếu đã giảm giá liên tục và có lúc xuống chỉ còn 80,000 vào tháng 6/2021.
**Kết luận:** Mỗi kỳ cơ cấu danh mục luôn tạo ra cơ hội đầu tư nhưng cũng đi kèm không ít rủi ro. Nhà đầu tư nên tận dụng cơ hội lướt sóng ngắn hạn nhưng cũng cẩn trọng để quản trị rủi ro.
Ngày 19/7 sẽ là ngày công bố danh mục VN30 và VNDiamond mới. [OCB](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=OCB) và [HCM](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=HCM) được dự đoán sẽ được thêm vào danh mục VNDiamond. [GVR](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=GVR) & [ACB](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=ACB) có thể sẽ được thêm vào và [TCH](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=TCH) & [SBT](https://tcinvest.tcbs.com.vn/tc-price/tc-analysis?ticker=SBT) có thể sẽ bị loại khỏi VN30.
Để có chiến lược đầu tư lướt sóng hiệu quả tại mỗi kỳ review danh mục, nhà đầu tư cần:
\- Nắm rõ các tiêu chí cổ phiếu lọt vào danh sách như vốn hóa, thanh khoản, room vốn ngoại để dự đoán trước các cổ phiếu tiềm năng từ 30-60 ngày trước ngày công bố để có được cơ hội đầu tư tốt nhất.
\- Mua những cổ phiếu lọt vào danh mục trước từ 60-15 ngày và bán cổ phiếu sau ngày công bố & ngược lại sẽ giúp nhà đầu tư tận dụng được cơ hội và tránh rủi ro.
