Cổ phiếu dầu khí (trong đó có GAS) đã có 1 nhịp tăng rất mạnh nhờ sự tăng giá của giá dầu thế giới. GAS đã tăng từ vùng giá 90,000 lên vùng giá 125,000 chỉ trong 1 tháng (T10 –T11/2021). Tuy nhiên sau đó GAS nhanh \*\*\*ng điều chỉnh mạnh từ vùng giá 125.000 về lại vùng giá 90,000 cũng chỉ trong 1 tháng sau đó trong sự ngỡ ngàng của nhiều nhà đầu tư đã \*\*\*t mua GAS ở vùng giá 120,000.
Cổ phiếu dầu khí, trong đó có GAS, thường được xem là cổ phiếu đầu cơ và rất nhạy với giá dầu. Tuy vậy, lợi nhuận của GAS có thực sự bị ảnh hưởng bởi giá dầu như phần lớn các nhà đầu tư nghĩ?
**1. Ảnh hưởng của giá dầu lên lợi nhuận của GAS**
**Hình 1: Biểu đồ Giá dầu, lợi nhuận gộp và lợi nhuận sau thuế của GAS**
Nhìn vào biểu đố lợi nhuận sau thuế (“LNST”) của GAS và giá dầu Brent từ 2015 đến 2019 chúng ta có thể thấy giá dầu có ảnh hưởng lên lợi nhuận của GAS, tuy nhiên ảnh hưởng này là không rõ ràng.
Ví dụ, LNST của GAS cao nhất vào quý 4/2017 khi giá dầu ở mức 60 USD/ thùng nhưng lại sụt giảm sau đó vào quý 1 và quý 2 năm 2018 mặc dù giá dầu tiếp tục tăng lên gần 80 USD/ thùng. Tương tự như vậy mặc dù giá dầu giảm xuống đáy khoảng 30 USD/ thùng vào Q2 2020 nhưng LNST của GAS Q2/2020 vẫn duy trì trên 1.500 tỷ, tương đương mức LNST Q2 Q3 năm 2017 khi giá dầu ở mức gần 60 USD/ thùng.
Để đo lường mức độ tác động mạnh yếu của giá dầu lên lợi nhuận của GAS, chúng tôi sẽ sử dụng mô **hình hồi quy tuyến tính** giữa giá dầu và LNST của GAS.
Phương pháp phân tích hồi quy đơn biến có biến độc lập là Giá dầu Brent và biến phụ thuộc là LNST của GAS với số liệu thống kê từ đầu năm 2015 tới Q3/2021;
Hồi quy giữa giá dầu và LNST của GAS cho thấy giá dầu có ảnh hưởng nhưng **tương quan không cao** với lợi nhuận của GAS. Hệ số R2 ghi nhận mức độ tương quan 52%.
**Hình 2: Hồi quy đơn biến giữa Giá dầu và LNST của GAS**
Để lý giải việc trên, hãy cùng chúng tôi đi sâu hơn vào mô hình kinh doanh của GAS?
```
Nguồn: TCBS, báo cáo thường niên DN
```
Trong cơ cấu doanh thu của GAS khoảng 60% đến từ mảng khí khô, 30% đến từ LPG, 10% còn lại đến từ Condensate và CNG. Trong cơ cấu lợi nhuận gộp, khoảng 75% lợi nhuận gộp đến từ mảng khí khô, 15% đến từ mảng LPG, 10% còn lại đến từ Condensate và CNG. Có thể nói phần lớn doanh thu và lợi nhuận gộp của GAS đến từ mảng kinh doanh khí khô.
Với mảng kinh doanh khí khô, phần lớn đầu ra được cung cấp cho các nhà máy điện và nhà máy đạm. Sản lượng tiêu thụ sẽ phụ thuộc vào nhu cầu sản xuất điện và đạm của quốc gia. Thông tường nhu cầu này khá ổn định qua các năm.
Bên cạnh đó, về biên lợi nhuận mảng này, GAS thu mua khí ấm ngoài trời sau đó sản xuất và bán ra dưới dạng khí khô. Cả đầu ra và đầu vào của GAS đều được tính toán dựa trên giá dầu, ví dụ giá bán khí khô cho các nhà máy đạm được tính =46%\* giá dầu FMO Plat\*\*\*Singapore. Do vậy, khi giá dầu tăng, cả giá đầu ra và đầu vào của GAS đều tăng.
Thực tế, biên lợi nhuận gộp mảng khí khô của GAS được duy trì ổn định khoảng 21-24% trong suốt giai đoạn 5 năm 2015-2019. Riêng năm 2020, dịch covid làm nhu cầu tiêu thụ điện giảm mạnh dẫn tới sản lượng đầu ra của GAS giảm mạnh. Sự sụt giảm này làm giảm biên lợi nhuận của GAS do GAS vẫn phải duy trì định phí là chi phí khấu hao.
**2. Chiến lược đầu tư**
Giá cổ phiếu GAS thường có xu hướng rất nhạy với giá dầu và thường có xu hướng biến động rất mạnh theo diễn biến biến giá dầu.
Khi giá dầu giảm mạnh, giá cổ phiếu GAS thường có mức giảm mạnh hơn earning forward (lợi nhuận dự kiến). Khi đó, giá của GAS sẽ được chiết khấu về mức P/E rất hấp dẫn khoảng 12-15 lần (ví dụ T3/2017, T7/2018, T3/2020), đây là thời điểm nhà đầu tư có thể mua vào GAS.
Ngược lại, khi giá dầu tăng mạnh, giá cổ phiếu GAS thường tăng mạnh hơn earning forward và đẩy hệ số P/E lên 22 - 25 lần đây là thời điểm nhà đầu tư có thể cân nhắc chốt lời, ví dụ (T4/2018, T11/2021), chúng tôi cũng đã kn chốt lời GAS vào T11/2021 khi P/E fw của GAS đạt 24 lần.
**3. Kết luận:**
\- Lợi nhuận của GAS không chịu tác động quá mạnh bởi giá dầu, GAS có thể khi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng âm cả khi khi giá dầu tăng mạnh.
\- Giá cổ phiếu GAS có xu hướng phản ảnh thái quá với sự biến động của giá dầu mặc dù tình hình kinh doanh không bị ảnh hưởng đáng kể.
\- Nhà đầu tư khi đầu tư vào cổ phiếu GAS có thể lựa chọn thời điểm giá dầu và cổ phiếu giảm mạnh (P/E quanh vùng 12-15 lần) và bán ra khi giá dầu và giá cổ phiếu tăng mạnh (P/E quanh vùng 22-25 lần)
