ĐỌC HIỂU BÁO CÁO TÀI CHÍNH TRONG 5 PHÚT
[![phan-tich-bao-cao-tai-chinh-doanh-nghiep](https://images.f247.com/original/3X/4/6/4635e1f04d7f59a90a699d75f052f61dcc5ac764.png =690x387)](https://images.f247.com/original/3X/4/6/4635e1f04d7f59a90a699d75f052f61dcc5ac764.png "phan-tich-bao-cao-tai-chinh-doanh-nghiep")**[phan-tich-bao-cao-tai-chinh-doanh-nghiep696×391 15.4 KB](https://images.f247.com/original/3X/4/6/4635e1f04d7f59a90a699d75f052f61dcc5ac764.png "phan-tich-bao-cao-tai-chinh-doanh-nghiep")**
Với những người không chuyên, đọc báo cáo tài chính là một công việc khá phức tạp, đòi hỏi cần phải biết mục đích làm gì. Lý do thường thấy là dùng để xem xét, đánh giá tình hình hoạt động và hiệu suất tài chính của doanh nghiệp. Các chỉ số sau khi phân tích có ý nghĩa rất lớn đối với việc ra quyết định đầu tư, kinh doanh.
Vậy làm thế nào để nắm rõ các chỉ số tài chính, để phân tích nhanh nhất và bao quát nhất tình hình hoạt động của doanh nghiệp là vấn đề đặt ra, thì cần phải nắm được cách đọc, phân tích nhanh các chỉ tiêu trên báo cáo tình hình tài chính và báo cáo hoạt động. Mục tiêu cuối cùng của đọc và phân tích báo cáo tài chính vẫn là tìm ra được một CỔ PHIẾU TỐT và HẤP DẪN thì càng tuyệt vời <3
## :null: BƯỚC 1: MUỐN NHANH PHẢI TỪ TỪ
Nghe như đấm vào tai vậy, nói cái câu luôn đúng như kiểu chẳng bao giờ sai :d. Ấy vậy mà vẫn có rất nhiều người mắc sai lầm đầu tiên này. Bạn ấy không hiểu gì về các khoản mục trên BCTC mà cứ muốn đọc nhanh BCTC không khác gì đọc một cuốn bí kíp biết chiêu thức mà không biết tâm pháp sớm muộn gì cũng tẩu hỏa nhập ma. Còn trường hợp chuối hơn bạn có thể phải đọc một “hàng dởm” thì đúng là ối dồi ôi luôn vì chỉ cần đọc sai cách thôi một bí kíp tốt có thể là liều thuốc độc đối với tất cả ACE.
Để đơn giản hoá như nhai kẹo tôi đề xuất như sau đặc biệt với ACE NĐT mới tham gia “cái sòng bạc tinh hoa” nên chọn những doanh nghiệp đủ lớn và có một ban lãnh đạo đủ sạch và ít tai tiếng “xào nấu” BCTC bằng việc lưu ý ý kiến của kiểm toán viên và đặc biệt nên chọn các công ty kiểm toán có uy tín, tốt nhất là trong BIG4 ngành kiểm toán như EY KPMG Deloitte PWC.
Sẽ có 4 mức độ đánh giá của kiểm toán viên để xác định tính trung thực của 1 BCTC, đó là:
* Chấp nhận toàn phần
* Ngoại trừ
* Không chấp nhận
* Từ chối.
Mức độ tin cậy của 1 BCTC sẽ giảm dần tương ứng theo 4 ý kiến trên của kiểm toán viên.
Nếu kiểm toán viên đưa ra ý kiến là Chấp nhận toàn phần thì có nghĩa BCTC này có tính trung thực tốt và bạn có thể tin tưởng sử dụng nó cho việc phân tích doanh nghiệp. Trường hợp BCTC có nhiều sai sót thì kiểm toán viên sẽ đề nghị doanh nghiệp điều chỉnh lại. Và nếu kiểm toán viên đưa ra ý kiến Từ chối thì bạn không nên tin tưởng BCTC của doanh nghiệp đó.
Bước này không dễ nhai, nhưng cần phải ghi nhớ nó một một nền tảng quan trọng của cả quá trình phân tích doanh nghiệp như xây một căn nhà móng là phần quan trọng nhất. Phần này thì mình phải công nhận là khoai và dành cho ACE một chút chăm chỉ kiểu tích tiểu thành đại
Túm cái váy lại thì nếu bạn không biết Đầu tư tài chính ghi nhận thế nào, Tài sản dở dang mổ xẻ làm sao, Dòng tiền thế nào là tốt xấu,… Vậy thì lo mà bổ xung kiến thức. Có nó chưa chắc bạn đã kiếm được tiền, nhưng nếu không có nó thì 99.99% mất tiền.
Điều quan trọng của phần này bạn cần hiểu mỗi khoản mục trong bản báo cáo tài chính có ý nghĩa như thế nào? Cách ghi nhận? Cái này bảo dễ thì đúng nhưng nó luôn đòi hỏi chúng ta phải thật sự kiên nhẫn và bên bì tốt nhất bạn nên lập một bảng excel ghi các khoản mục có trong từng bản báo cáo ghi rõ nội dung ý nghĩa và cách thức ghi nhận từng khoản mục. Đây là thông tin cơ bản nhưng luôn rất cần thiết.
## :null: BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH ĐIỂM CHẠM
Nhiều người đọc BCTC cứ cắm đầu rà từ A-Z. Riêng khoản này thì đừng nghe lời Warren Buffett, thời ổng khởi nghiệp thì làm gì đã có 4.0 như cánh mình bây giờ. Để đọc nhanh và chuẩn, hãy áp dụng quy luật của các cụ là “gãi đúng chỗ ngứa”, ở tây người ta gọi mỹ miều là quy luật 80:20.
Vậy làm sao bạn biết chỗ nào là “chỗ ngứa” của một cổ phiếu. Cái này thì không khó, cứ xử lý xong 3 câu hỏi này là ra:
\[Câu hỏi 1\] – Cổ phiếu bạn tìm hiểu thuộc dạng cổ phiếu nào?: Tăng trưởng dài hạn, giá trị hay lướt sóng? Với cổ phiếu tăng trưởng dài hạn thì tập trung xử lý Dupont và dòng tiền, những thứ khác chỉ là điều kiện đủ. Ông nào Dupont đẹp thì phần nhiều đã sở hữu lợi thế cạnh tranh đủ lớn và đang kinh doanh trong một thị trường hấp dẫn. Với cổ phiếu giá trị thì quên Dupont đi, quên doanh thu lợi nhuận đi. Chỉ tập trung vào 2 thứ, chất lượng tài sản ròng (với phương pháp Net net) và dòng tiền (với phương pháp chiết khấu). Còn đối với cổ phiếu lướt sóng thì đọc cái gì? Cứ cái gì có khả năng làm công ty đột phá hoặc chết tắc tử thì ta đọc.
\[Câu hỏi 2\] – Công ty bạn đang đọc kinh doanh theo mô hình gì? Holdings, Sản xuất, dịch vụ hay thương mại. Hãy nhớ là tồn kho và phải thu lớn là xấu hay tốt thì còn tùy mô hình, tuỳ chu kỳ thị trường. Dòng tiền âm là tốt hay xấu cũng còn tùy giai đoạn phát triển. Và tỷ trọng lợi nhuận tài chính nhiều là tốt hay xấu cũng còn tùy mô hình kiếm tiền của doanh nghiệp. Nhiều người ghét PNJ, MWG và các công ty phân phối vì tồn kho ngập mặt và dòng tiền yếu, nhưng bạn phải hiểu rằng khi nào tồn kho tụi này ngừng tăng và dòng tiền kinh doanh trở lên mạnh mẽ sẽ là tin buồn với cổ đông của 2 ông này. Hay như tình huống của VEA và REE, nếu bạn cứ quá định kiến với những công ty không có nhiều lợi nhuận đến từ sản xuất thì bạn đã hiểu sai và bỏ lỡ mất 2 cơ hội rất hấp dẫn này rồi.
\[Câu hỏi 3\] – Nếu bạn không biết cổ phiếu mình đang xem là dạng cổ phiếu nào, cơ hội ở đâu, mô hình kinh doanh là gì thì cứ “to" hoặc “đang to” mà quất. Bí quyết chính ở đây là chỉ tập trung 3 thằng to nhất, đừng tham. Bạn để nhiều tài sản ở đâu, tương lai tài chính của bạn ở đó, công ty cũng thế, họ để nhiều tài sản ở đâu, gần như đó sẽ là thứ quyết định điểm đột phá hay điểm chí tử của công ty trong tương lai. Tất nhiên đừng bao giờ quên ngó qua xem công ty dùng dòng tiền gì để tài trợ cho những khoản đầu tư đó. Cái chết của HAG, HVG,… và cả anh Evergrande bên Trung Của đang hót hòn họt cũng là vì cái tội này mà ra.
Okie rồi, mình tin nếu bạn chịu khó xác định được “chỗ ngứa” và tập trung vào đúng “chỗ ngứa”, nhớ là đúng chỗ ngữa nha, thì nó sẽ giúp bạn tiết kiệm được ít nhất 80% thời gian cho việc đọc báo cáo tài chính. Nghe thì Hư Trúc nhưng lại rất Mộ Dung Phục. Ông nào đi tán gái mà gãi đúng chỗ ngứa thì ăn tiền chứ gãi sai là xác định chỉ có ăn “bốp”. Vậy cho nên chịu khó “tìm đúng chỗ ngứa trước khi gãi”
## :null: BƯỚC 3: PHÂN LOẠI VÀ GHI CHÚ CỔ PHIẾU ĐÃ ĐỌC
Đây là thói quen sống còn để đọc nhanh BCTC khi mà số lượng cổ cánh trên 3 sàn giờ đã lên tới gần 1,700 rồi. Nhiều lúc luộc xong thằng XXX thì quên lú thằng AAA nó có gì rồi, vậy cho nên phải ghi chú và phân loại lại mới nhớ được.
Trong suốt sự nghiệp “nhìn số đoán giá” của mình hàng chục năm qua, mình luôn chia những doanh nghiệp đã đọc ra làm 3 nhóm. Nhóm đầu tiên mình đặt tên là “Đáng đọc – Có cơ hội đầu tư”. Nhóm thứ hai là “Đáng đọc – Chưa có cơ hội đầu tư”. Nhóm thứ ba “Hàng rác – Tuyệt đối tránh xa”. Trong tương lai có đọc lại về một cổ nào đó thì mình cứ xem nó thuộc danh mục nào rồi mới chiến tiếp, nếu nó nằm trong hộp thứ 3 thì khỏi đọc, mất thời gian. Họ nhà Louis Đại Đế mà có cơ hội đầu tư tăng trưởng và giá trị trong tương lai thì mình xin hứa sẽ “rửa chén cho vợ 1 năm”. Đàn ông nói là làm, không như Mr.Đàm. Chân thành!
Dòng tiền của một doanh nghiệp gồm 3 phần:
* Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh
* Dòng tiền từ hoạt động tài chính
* Dòng tiền từ hoạt động đầu tư
Trong đó một dòng tiền doanh nghiệp tốt là một dòng tiền có sự đồng thuận. Về nguyên tắc dòng tiền từ hoạt động kinh doanh phải dương cho thấy hoạt động kinh doanh bền vững, bán hàng và thu được tiền ít chịu rủi ro từ các khoản phải thu hay bị khách hàng chiếm dụng vốn. Một số quý có thể âm nhưng về bản chất trong dài hạn theo năm thì phải dương. Nếu âm thì phải xem xét mô hình kinh doanh.\
Đối với hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính là một trong những KEYNOTE ACE phát hiện doanh nghiệp đang có đầu tư “Tư liệu sx” mới hay không. Một doanh nghiệp lợi nhuận phần lớn đến từ đầu tư tài chính thì cũng khó có thể minh bạch bạn có thể soi BCTC của họ nhà ROS\
Chú ý: Một số mô hình kinh doanh đặc thù sẽ có cơ cấu khác nhau\
Chi tiết thì khá nhiều trước hết bạn hiểu nguyên lý chung sau này chia ra nghiên cứu cụ thể từng kiểu mô hình kinh doanh sau đó rút ra đặc thù từng kiểu nhóm doanh nghiệp và phân tích\
Chúc bạn may mắn và sớm tìm được con đường cho mình<3
Nguyễn Thị Ngân Giang ·
Phạm Quang Trường ·