Vượt qua chặng đường hơn 100 cây số từ TP. Lạng Sơn, sau hơn 3 giờ đồng hồ PV mới đến được thôn Khuổi Ngành, xã Quý Hòa, huyện Bình Gia – nơi dự án thủy điện Bắc Giang đang “đắp chiếu”. Ghi nhận thực tế cho thấy công trường ngổn ngang với nhiều hạng mục thi công dang dở đã xuống cấp theo thời gian, máy móc, thiết bị hoen gỉ, vật tư vứt chỏng trơ, xung quanh cây cỏ mọc um tùm…
*Dự án thủy điện Bắc Giang (xã Quý Hòa, Bình Gia, Lạng Sơn) "đắp chiếu" từ tháng 3/2019. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
Dự án thủy điện Bắc Giang do Công ty Cổ phần năng lượng SOMECO 1 làm chủ đầu tư, được triển khai xây dựng từ năm 2008 đến tháng 7/2013, ngừng thi công từ tháng 8/2013. Đến tháng 6/2018 dự án được triển khai thi công xây dựng trở lại. Tuy nhiên, từ tháng 3/2019 đến nay dự án đã ngừng thi công.
Quá trình triển khai thực hiện, dự án đã được tỉnh Lạng Sơn chấp thuận điều chỉnh 5 lần. Sau điều chỉnh, dự án có dung tích toàn bộ hồ chứa là 45,83 triệu m3; công suất máy 14 MW; diện tích chiếm đất 581 ha; ổng vốn đầu tư 541,383 tỷ đồng.
Tháng 7/2019, Công ty tiếp tục đề nghị được điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án lần thứ 6, nhưng không được chấp thuận do không chứng minh được năng lực tài chính để đảm bảo triển khai dự án đúng tiến độ cam kết theo yêu cầu của cơ quan thẩm định.
*Nhiều hạng mục thi công dang dở đã hoen gỉ, xuống cấp theo thời gian. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
Hiện nay, hiện dự án mới chỉ xây dựng hoàn thành đường vận hành VH1 và VH2, đường dây 35 kV, khu quản lý vận hành, cống dẫn dòng, sân tiêu năng. Các hạng mục: đập dâng, đập tràn, nhà máy… thi công dở dang. Các hạng mục, công việc còn lại như: kênh dẫn dòng, hạ lưu nhà máy; giải phóng mặt bằng khu vực lòng hồ… chưa được triển khai.
**Dân nghèo thêm khổ vì dự án**
Chính việc thi công dang dở này đã khiến cuộc sống của người dân khu vực dự án bị đảo lộn cho dù lãnh đạo tỉnh và các cơ quan chức năng của tỉnh Lạng Sơn đã nhiều lần kiểm tra, đốc thúc đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành.
“Họ không xây dựng gì cách đây hơn 3 năm rồi. Tôi cũng chẳng rõ thủy điện này còn làm hay không nữa. Nhưng cứ để như thế này mùa mưa nước không thoát được, ngập úng hết ruộng vườn. Cũng kiến nghị nhiều rồi nhưng chưa được giải quyết. Dân chúng tôi rất khổ sở.”- một người dân sinh sống ở thôn Khuổi Ngành, xã Quý Hòa chia sẻ sự bức xúc với PV.
*Dự án "đắp chiếu" đã khiến cuộc sống của người dân Quý Hòa bị đảo lộn. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
Theo lãnh đạo xã Quý Hòa, toàn xã có 110 hộ bị ảnh hưởng bởi dự án. Trong đó, các gia đình này chủ yếu là hộ nghèo, cận nghèo, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn. Mặc dù vậy, nhưng khi bắt đầu triển khai, các hộ bị ảnh hưởng và người dân trên địa bàn xã đã rất ủng hộ dự án, bởi họ nhận thức được rằng, sau khi dự án này hoàn thành sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, làm thay đổi bộ mặt của xã đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao (hơn 40%) như xã Quý Hòa.
Tuy nhiên, đáp lại sự ủng hộ, tin tưởng và kỳ vọng của nhân dân xã Quý Hòa, dự án này đã gây ra nhiều hệ lụy, tác động lớn đến đời sống, sản xuất của nhân dân. Rõ nhất là người dân không dám đầu tư sửa chữa, cải tạo, xây dựng nhà ở, không yên tâm đầu tư sản xuất vì không biết dự án có tiếp tục thực hiện hay không. Mùa mưa thì ruộng vườn, cây cối hoa màu bị ngập úng, nhiều diện tích bị mất trắng do một số hạng mục của dự án đã ngăn dòng chảy, nước không thoát kịp.
“Hiện nay, chính quyền và người dân mong muốn, nếu dự án không còn thực hiện thì tiến hành tháo dỡ công trình để khơi thông dòng chảy, không gây ngập úng làm thiệt hại về tài sản của người dân, do các hộ bị ảnh hưởng vẫn chưa được đền bù.” – ông Hoàng Văn Thêm, Chủ tịch UBND xã Quý Hòa kiến nghị.
Theo tài liệu PV có được, từ năm 2009 đến năm 2013, UBND huyện Bình Gia đã triển khai thực hiện công tác đo đạc, kiểm đếm tài sản gắn liền với đất. Tuy nhiên, Công ty không kịp thời kiểm tra, hoàn thiện hồ sơ trích đo theo đề nghị của UBND huyện. Từ năm 2013 đến năm 2018, do dự án dừng thi công nên công tác giải phóng mặt bằng khu vực lòng hồ không được triển khai thực hiện.
Sau khi dự án được điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư lần thứ 5, UBND huyện Bình Gia đã có văn bản đề nghị Công ty và các cơ quan, đơn vị tiếp tục triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng dự án, tuy nhiên Công ty không phối hợp thực hiện.
*Những khối bê tông này khi mưa lũ đến đã khiến nước sông không thể thoát được, gây ngập úng ruộng vườn, hoa màu của người dân. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
Trước sự chây ì và những lùm xùm tại dự án này, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu đã chỉ đạo thanh tra toàn diện dự án, qua đó đã kết luận hàng loạt sai phạm.
Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin.
Dưới dây là một số hình ảnh PV ghi nhận tại dự án thủy điện Bắc Giang:
*Trụ sở làm việc của chủ đầu tư hoang toàn, không một bóng người. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
**
*Máy móc, thiết bị phục vụ thi công dự án hoen gỉ, cỏ cây mọc um tùm. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
*Vật tư vứt chỏng trơ bên trong khu nhà làm việc của chủ đầu tư. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
*Người dân tận dụng một số trang thiết bị của dự án làm nơi chứa đồ, quây lưới nuôi nhốt gia cầm. (Ảnh Hoàng Nghĩa)*
***[Hoàng Nghĩa](https://baotainguyenmoitruong.vn/lang-son-du-an-thuy-dien-hon-500-ty-dong-o-huyen-ngheo-dap-chieu-343083.html)***
