Năm 2022 khởi đầu trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 bắt đầu có dấu hiệu “hạ nhiệt” và mọi người bắt đầu nói nhiều hơn về câu chuyện phục hồi ở khắp mọi nơi. Năm ngoái, kinh tế thế giới đã tăng trưởng ngoạn mục ở mức 5,5%, tốc độ cao nhất kể từ năm 1976 đổ lại đây, mở ra niềm hy vọng lớn cho năm nay.
\
**Vững vàng phục hồi**
Tuy nhiên, ngày vui ngắn chẳng tày gang, cuối tháng 2, cuộc chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra và căng thẳng kéo dài tới nay vẫn chưa được giải quyết. Thêm vào đó, tình hình COVID-19 chưa hoàn toàn “êm thấm” vì một vài nơi còn xảy ra bùng dịch, đi kèm với đó là những thách thức trên thị trường lao động, khó khăn về cung ứng và áp lực lạm phát gia tăng. Tăng trưởng thương mại toàn cầu chậm lại, được Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo chỉ đạt 4%. Giá năng lượng, thực phẩm và hàng hóa “rủ nhau” tăng lên, lạm phát cũng được đà không giảm xuống và được dự báo sẽ ở mức 6,7%, các ngân hàng trung ương rơi vào thế phải cân nhắc thắt chặt chính sách tiền tệ.
Cũng giống như tình hình chung trên thế giới, năm 2022 của Việt Nam đã khởi đầu bằng những bước đi vững chắc. Kiên trì theo đuổi chiến lược “sống chung với virus”, Việt Nam triển khai chương trình tiêm chủng thần tốc và gỡ bỏ dần các biện pháp phòng dịch giúp phục hồi nhu cầu mua sắm trong nước, bức tranh tiêu dùng nội địa khởi sắc trở lại.
Mặc dù vậy, theo đánh giá của chúng tôi, năm nay dự báo du lịch Việt Nam phục hồi vẫn còn chậm. Dịch COVID-19 là một nguyên nhân khiến du khách quốc tế hình thành tâm lý e ngại đi nước ngoài, cộng thêm tình hình vật giá leo thang ảnh hưởng đến chi tiêu dành cho du lịch của người dân nhiều nước trên thế giới. Một nguyên nhân khác là tình hình căng thẳng ở Nga và chiến lược “zero COVID” của Trung Quốc, hai thị trường cung cấp nguồn khách du lịch lớn của Việt Nam, ảnh hưởng nghiêm trọng sự phục hồi ngành du lịch Việt Nam.
Nhờ nguồn FDI ổn định trong nhiều năm đổ vào ngành sản xuất công nghệ, Việt Nam đã vươn mình trở thành một công xưởng sản xuất của thế giới. Mặc dù có lúc đại dịch đã khiến sản xuất tạm thời gián đoạn, sự quan tâm dành cho Việt Nam vẫn duy trì ở mức cao. Samsung xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển lớn nhất của Tập đoàn tại khu vực Đông Nam Á trị giá 220 triệu USD tại Hà Nội và cũng đang có kế hoạch tiếp tục mở rộng nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Apple đã chuyển 11 nhà máy của các doanh nghiệp Đài Loan (Trung Quốc) trong chuỗi cung ứng của hãng này sang Việt Nam.
**Cẩn trọng với các rủi ro**
Giá năng lượng thế giới tăng cao vẫn là rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng của Việt Nam. Tác động rõ rệt nhất chính là chi phí năng lượng tăng lên. Mặc dù xuất khẩu vững mạnh, cán cân thương mại đã thu hẹp lại dẫn đến mức thặng dư khiêm tốn chỉ 0,6 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, bào mòn lợi thế của tài khoản vãng lai, tạo áp lực lên đồng VND. Chúng tôi dự báo Việt Nam sẽ thâm hụt tài khoản vãng lai năm thứ hai liên tiếp mặc dù mức độ thâm hụt sẽ ít hơn so với năm 2021.
*Một số dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2022.*
Bên cạnh đó, Việt Nam cần hết sức lưu ý những cơn gió ngược chiều cản trở tăng trưởng thương mại đang mạnh dần lên. Một mặt, tiêu dùng thế giới đang dịch chuyển từ hàng hóa sang dịch vụ. Đa kênh hay hợp kênh đang trở thành điều tất yếu cần thiết để doanh nghiệp tận dụng cơ hội mang sản phẩm hàng hóa tới người tiêu dùng.
Mặt khác, gián đoạn chuỗi cung ứng ở Trung Quốc khiến các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam gặp ngày càng nhiều khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào phục vụ cho hoạt động xuất khẩu trong tương lai. Đây chính là những yếu tố quyết định tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sẽ có khả năng duy trì đà tăng trưởng vững mạnh như hiện nay đến bao giờ.
Ngoài ra, mặc dù Chính phủ đã triển khai tích cực các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do ảnh hưởng từ dịch COVID-19 giúp đảm bảo an sinh xã hội, lạm phát gia tăng sẽ khiến việc phục hồi cuộc sống diễn ra không đồng đều. Các hộ gia đình thu nhập thấp sẽ chịu ảnh hưởng nặng hơn khiến tình hình bất bình đẳng trở nên nghiêm trọng hơn trong ngắn hạn.
*HSBC đưa ra dự báo lạm phát nhiều khả năng sẽ nghiêm trọng hơn từ quý 4 năm nay, thậm chí có lúc vượt trần 4% của NHNN và thời điểm áp dụng biện pháp bình thường hóa tiền tệ sẽ đến sớm hơn trong bối cảnh áp lực giá gia tăng.*
*HSBC cho rằng, NHNN nhiều khả năng sẽ điều chỉnh lãi suất tăng 50 điểm cơ sở trong quý 3/2022 (hiệu lực từ quý 4/2022) và dự báo sẽ tăng 50 điểm cơ sở mỗi quý kể từ quý 4/2022 cho đến quý 3/2023. Lãi suất điều hành sẽ tăng lên 6,50% vào cuối quý 3 năm 2023.*
***[Ngô Đăng Khoa](https://diendandoanhnghiep.vn/can-trong-truoc-con-gio-nguoc-227588.html)***
